Jubileumgesprek met Walter Meyer

Walter Meyer, oprichter van Onlineprinters, staat voor aanvragen van de media eigenlijk niet meer ter beschikking. Maar voor een interview in ons magazine ter gelegenheid van het 15-jarig bedrijfsjubileum heeft hij een uitzondering gemaakt. Hij vertelt hoe hij de onderneming, die tegenwoordig tot de top 3 van onlinedrukkerijen in Europa behoort, 200 miljoen euro omzet haalt en aan meer dan één miljoen klanten levert, stap voor stap heeft opgebouwd.

Succesvol met e-commerce in een branche die onder druk staat

Walter Meyer heeft zich al meer dan een jaar geleden uit de operationele dagelijkse gang van zaken teruggetrokken. Als vennoot van de Onlineprinters-groep werkt hij vandaag de dag vanuit de commissie van advies en geeft strategische en oriënterende impulsen aan de e-commerce-onderneming. Zijn eigen kantoor in het oude administratiegebouw van het bedrijf heeft hij onlangs verlaten. Hij heeft het vooral leeggemaakt, omdat ondanks de verhuizing naar het nieuwe, moderne hoofdkantoor dat vorig jaar werd betrokken, de ruimte krap was – Onlineprinters blijft maar groeien. Als hij op 26 april 2019, een vrijdag, tegen de middag voor het interview verschijnt, komt hij op weg naar de vergaderruimte ook langs zijn vroegere kantoor. De deur is dicht en daarom klopt hij eerst voordat hij deze opent, en stelt vervolgens verbaasd vast: „Alles nog net zoals het was. 25 jaar was dit mijn kantoor.“ Je zou bijna een beetje weemoed in zijn stem horen.

Na zijn opleiding terug naar de schoolbanken

Hier in het kantoorgebouw van “Werk 1” (fabriek 1) begint de geschiedenis van Onlineprinters. In een kantoor – „strikt gescheiden van het bedrijf van mijn vader“, zoals Walter Meyer benadrukt – begint hij in 2004 een onlineshop voor de Duitse markt onder de domeinnaam www.diedruckerei.de. Daarvoor richt hij een apart bedrijf op en krijgt van zijn vader Erwin Meyer de benodigde ruimten en wat startkapitaal.

“Werk 1” van Onlineprinters was oorspronkelijk het gebouw dat vader Erwin Meyer in 1992 liet bouwen voor de drukkerij en uitgeverij “Druckerei und Verlag E. Meyer GmbH”, toen de ruimten in de binnenstad van Neustadt an der Aisch te klein waren geworden. Daar had de gediplomeerde letterzetter in 1984 een drukkerij opgericht, waar Walter Meyer in zijn jeugd al betrokken was bij de processen. Als scholier stond hij destijds aan de machines in de drukkerij.

Daarom lag het na de mavo voor de hand een opleiding te gaan volgen die nauw verwant was aan het drukkerijvak. Hij besloot een opleiding voor offsetdrukker te volgen, ook al had hij meer belangstelling voor de commerciële kant. Maar dit gedeelte nam de oudere broer al voor zijn rekening. „Bovendien“, geeft hij lachend toe, „waren mijn cijfers gewoon te slecht“. Walter Meyer genoot zijn vakopleiding in een drukkerij in Neurenberg, die grotere drukopdrachten voor het bedrijf van zijn vader uitvoerde. Toen hij zijn leertijd verkortte, merkte zijn chef op het eindrapport laconiek op, dat hij dit op eigen verzoek deed, om zich “te richten op hogere taken”. Walter Meyer was inderdaad van plan nog één keer naar school te gaan, want hij wilde alsnog zijn vwo-diploma halen.

Bouwproject heeft voorrang

Maar al na drie maanden was duidelijk dat dit plan geen kans van slagen zou hebben. Na schooltijd stond namelijk geen leren op het programma, maar werken in de drukkerij. Destijds stond de koop van een andere drukkerij – van het bedrijf waar Walter Meyer zijn opleiding had genoten – ter discussie, waar echter niets van terecht kwam. Ook een andere poging alsnog het vwo-diploma te halen mislukte vanwege tijdgebrek, omdat de “Druckerei und Verlag E. Meyer GmbH” werd opgericht. Dat was in 1991. Walter Meyer werd toen ook al directeur.

Dan begint het bouwproject op het terrein van de huidige “Werk 1”. De aankoop van het perceel, de bouw van het gebouw en de aanschaf van drukmachines betekenden een grote investering voor de ondernemersfamilie. Centraal stond nu de benuttingsgraad van de machines. De twee Meyer-broers zorgden samen met een verkoopmedewerker voor de acquisitie van opdrachten. Als de oudste broer in 1994 bij een verkeersongeluk om het leven komt, ligt er nog meer verantwoordelijkheid op de schouders van Walter Meyer. „Vaak werd ik ’s nachts badend in het zweet wakker“, vertelt Walter Meyer. In 2000 werkten voor de drukkerij toen al 40 medewerkers. Het verlies van een van de grote klanten zou een bedreiging voor het voortbestaan van de drukkerij zijn geworden.

Om de machines volledig te benutten, drukt het bedrijf niet alleen reclame- en marketingmateriaal, maar verkoopt ook machinecapaciteiten op basis van een urenberekening. Vooral de afdeling waar opdrachten van andere drukkerijen werden gedrukt, werd mettertijd financieel gezien steeds onaantrekkelijker. „Eén van de klanten halveerde eerst de uurtarieven en vervolgens moesten we ook nog de kosten voor de inkt voor onze rekening nemen“, herinnert Walter Meyer zich, en het is duidelijk dat dat zelfs jaren later nog gevoelig ligt. Daarbij kwam de uitdaging de capaciteit van de machines weliswaar volledig te benutten, maar ook niet te overbelasten. „Soms moesten andere klantorders wachten“, vertelt Walter Meyer, die toenmaals al inzag dat hij zich zorgen moest maken over de toekomst van het bedrijf. De digitalisering had de drukbranche al in het nauw gedreven. Veel drukkerijen moesten sluiten. Een trend die tot op de dag van vandaag aanhoudt, hoewel de omzet de laatste jaren niet wezenlijk is gedaald.

Het begin van e-commerce

Een van de klanten die ook drukvolume bij de drukkerij inkocht, werkte al met het verzameldrukprocedé. Op een drukplaat werden verschillende klantorders verzameld en die werden dan in een keer gedrukt. Dat bespaarde niet alleen tijd, maar verlaagde ook de productiekosten drastisch. Het principe werkt en Walter Meyer ontwikkelt de gedachte om zelf gebruik van internet te gaan maken als verkoopkanaal. Hij gaf een internetbureau opdracht een onlineshop op te zetten en verkocht al snel drukwerk via internet. De eerste medewerkers voor de onlinedivisie werden in dienst genomen. Zij waren verantwoordelijk voor de ontwikkeling van een workflow en voor de automatisering van de processen. Walter Meyer concentreerde zich vooral op de calculatie van de prijzen en het opnemen van meer producten in de shop.

Printmailing zorgt voor een doorbraak

Terwijl veel andere drukkerijen het internet als vijand zagen, omdat reclamebudgets van print naar onlinereclame gingen, werd het van de middenstandsdrukkerij van Walter Meyer de beste vriend: 24 uur per dag kon de shop orders uit heel Duitsland verzamelen, zelfs in de weekends. Maar ook via internet kan geen business zonder reclame. Er bestonden wel al zoekmachines, maar ze waren als reclame-instrument nog lang niet zo belangrijk. Wat lag er voor een drukkerij dus meer voor de hand dan een printmailing naar potentiële klanten? Een postkaart naar 5.000 ontvangers zorgde voor de doorbraak en dat resulteerde in het eerste hoge bestelvolume via de onlineshop. Het doorslaande argument was de lage prijs, die dankzij het efficiënte verzameldrukprocedé kon worden aangeboden. Dankzij dit procedé konden voor de eerste keer ook kleine oplagen voor een gunstige prijs worden aangeboden.

Onlineshopsystemen waren in het begin nog niet zo comfortabel als tegenwoordig. In het begin moesten de facturen bijvoorbeeld ’s avonds nog afzonderlijk worden uitgeschreven. Pas later volgde de facturatie rechtstreeks via de software van de onlineshop. Anders dan in de conventionele druksector bestaat er nu echter geen betalingstermijn meer, integendeel, de klant moet vooraf betalen en pas dan wordt het proces in gang gezet.

Aanvankelijk konden de klanten alleen drukklassiekers via de shop bestellen. Al in 2005 vonden echter ook brochures hun weg naar de onlineshop. Zowel vroeger als nu vormen zij een belangrijk deel van de omzet. De vreugde over de succesvolle introductie van de brochures is ook nu nog aan Walter Meyer te zien: „Als vroeger een verkoopmedewerker met een order voor brochures naar huis kwam, betekende dat feest! Maar plotseling konden wij dit belangrijke product ook via internet acquireren“, vertelt hij stralend.

Met elke stap in de ontwikkeling groeide de onderneming, en ook orders uit het buitenland lieten niet lang op zich wachten. Daarvoor moest het merk echter verder worden ontwikkeld, omdat de Duitse naam van de shop “diedruckerei.de” in anderstalige landen niet werkte. Tot op de dag van vandaag kennen klanten in het buitenland het bedrijf daarom onder het merk Onlineprinters. Met de launch van een Engelstalige webshop in 2009 en nog meer landenshops voor Frankrijk en Spanje in 2011 wordt opnieuw een mijlpaal in de geschiedenis van het bedrijf gemarkeerd. De internationalisering met landenshops komt op snelheid en ontsluit nog meer klantpotentieel. Tegenwoordig bedraagt de omzet die de Onlineprinters-groep met shops in het buitenland behaalt 75 procent.

Internationalisering kost leergeld

„Hier drukt Europa“ stond destijds als slogan in de header van de internetpagina. En daadwerkelijk bestelden klanten uit verschillende Europese landen ook bijna vanaf het begin drukwerk bij diedruckerei.de en later via de Engelstalige onlineshop met een .com-domeinnaam. Weldra zette Walter Meyer heel bewust in op de internationalisering, om de machines ook op feestdagen volledig te kunnen benutten en eventuele conjuncturele crises in afzonderlijke landen het hoofd te bieden. Vanaf 2010 volgden meer landenshops. Het zakendoen met klanten in andere landen kan voor veel bedrijven een valstrik betekenen. Onlineprinters vormde hierop geen uitzondering.

Sportsponsoring zorgt voor reikwijdte

Maar eerst concentreert men zich op de opbouw van het Duitse merk diedruckerei.de. In 2008 zet men, meer door toeval, de eerste stappen op het gebied van sportreclame. Walter Meyer laat een reclamebord plaatsen bij een wedstrijd om de UEFA-cup en is enthousiast over het effect dat ontstaat nadat het grote publiek wordt bereikt. „De volgende dag werd ik direct diverse keren aangesproken, over het feit dat men onze reclame op de televisie had gezien. Destijds was het maken van reclame via borden bij sportevenementen ook nog anders dan tegenwoordig, nu het behoorlijk onoverzichtelijk is allemaal.“ Een soortgelijke kans doet zich onverwacht voor bij het maken van reclame in de bokssport. Als hem goede voorwaarden voor een reclamebord tijdens een bokswedstrijd met Wladimir Klitschko worden aangeboden, slaat hij toe en heeft ook hier succes.

Onderscheidingen trekken investeerders aan

Dankzij onderscheidingen zoals de European Business Award in 2011 wordt ook de aandacht van internationale private equity-firma’s en grote mediabedrijven op de Duitse onderneming gevestigd. „De mediabedrijven wilden het bedrijf voor 100 procent, maar dat wilde ik niet. Ik wilde bij het bedrijf betrokken blijven“, aldus Walter Meyer. Bovendien boden zij iets wat de onderneming niet nodig had, namelijk working capital. „Wij bevonden ons in de comfortabele situatie dat wij meestal voldoende liquiditeit hadden, omdat onze klanten vooruit betaalden.“ Met alle gegadigden werden echter gesprekken gevoerd. Uiteindelijk kreeg een investeerder uit de VS in 2013 na lange onderhandelingen de gunning. Samen werden nog meer landenshops gelauncht en nieuwe structuren opgezet die de onderneming verder lieten groeien. Met dr. Michael Fries staat Walter Meyer vanaf 2014 een tweede directeur bij, die de nodige management- en branche-ervaring meebrengt.

Na 15 jaar een ondernemingsgroep

In 2016 brengt een nieuwe meerderheidsvennoot “geduldig” kapitaal mee. Ook een andere “operationele” investeerder vaart mee in het schuitje. Walter Meyer maakt gebruik van deze veranderingen om zich uit de operationele dagelijkse gang van zaken terug te trekken, maar hij blijft vennoot en begeleidt de onderneming op weg naar een ondernemingsgroep. Tegelijkertijd worden kort na elkaar met de Britse onlinedrukkerij Solopress en de Scandinavische marktleider LaserTryk twee vennoten aangetrokken, die ondertussen succesvol zijn geïntegreerd – en net als Onlineprinters dit jaar een jubileum vieren: LaserTryk wordt 20 jaar, Solopress 15. De Onlineprinters-groep wordt tegenwoordig geleid door een drievoudige top die bestaat uit CEO dr. Michael Fries, CFO Dirk A. Müller en CCO Christian Würst.

Van shop naar platform

Walter Meyer heeft een productiegeoriënteerd bedrijf dankzij een e-commerce-bedrijfsmodel geschikt gemaakt voor de toekomst, en tevens een belangrijk stempel gedrukt op de branche voor onlinedrukken. Tegenwoordig behoort Onlineprinters tot de top 3 van onlinedrukkerijen in Europa, exploiteert in de ondernemingsgroep tientallen landenshops en levert aan meer dan één miljoen klanten in maar liefst 30 landen. 1.500 medewerkers zijn in de Onlineprinters-groep werkzaam en handelen samen tot wel 10.000 orders per dag af. Tegenwoordig ontwikkelt het bedrijf zich tot een platform, waar klanten niet alleen klassieke drukbare producten kunnen kopen, maar ook reclameartikelen en textiel.